Hoe kunnen we verhalen over Europa overtuigender vertellen? Dit najaar onderzochten 20 studenten communicatie en media deze vraag in het kader van de cursus “Telling the stories of Europe”: een vak aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, waarvan een deel werd gefaciliteerd door Studio Europa Maastricht.
De cursus is uniek in zijn opzet en doelstellingen, omdat de cursus storytelling verbindt aan Europese studies. Het wordt aangeboden als onderdeel van het prestigieuze honoursprogramma, onder leiding van dr. Mijke Slot, waar de meest getalenteerde studenten van de bachelor communicatie en media aan de Erasmus Universiteit Rotterdam aan deelnemen. In de module, ontworpen en gecoördineerd door programmamaker bij Studio Europa Job Zomerplaag, benaderen studenten het Europese Project als een onvoltooid avontuur. Ze gaan dit avontuur aan door de klassieke Griekse mythe van Europa en de Stier en de betekenis van dit verhaal in het hedendaagse Europa te onderzoeken. Vervolgens reizen ze door de geschiedenis en het continent om enkele verhalen en symbolen te onderzoeken die de weg naar het Verdrag van Maastricht hebben geëffend. Ook staan ze stil bij degenen die dit verhaal hebben geschapen en vormgegeven. Zo worden bijvoorbeeld de oorsprong van de 12-sterrenvlag en de hymne Ode an die Freude bestudeerd. Daarbij denken de studenten na over de onderscheidende kenmerken van Europa en het Europees-zijn. Welke mythen en symbolen hebben het gemeenschapsgevoel in Europa bevorderd en hoe zijn ze geëvolueerd?
Bezoek aan Maastricht en Studio Europa
Omdat de cursus is ingestoken als een avontuur, reisden de studenten naar Maastricht: de stad waar in 1992 het oprichtingsverdrag van de EU werd ondertekend. Tijdens deze tweedaagse excursie, gefaciliteerd door Studio Europa, ervoeren ze hoe het Europese project in Maastricht leeft. De studenten bezochten Studio Europa Maastricht om meer te weten te komen over haar onderzoeksagenda, evenementen en projecten. Ze bezochten ook de tentoonstelling No Access in de Cannerberg en hadden een ontmoeting met de theatermakers van De Kiesmannen.
Tijdens hun verblijf diende Maastricht als een proeftuin voor de studenten om verhalen te verzamelen en te creëren. Ze gingen ook in gesprek met storytellers en onderzoekers over hoe verhalen kunnen onthullen hoe het idee van Europa op lokaal niveau wordt gepromoot, gevormd en betwist. In de setting van een zogenaamd vlaaienpanel namen de studenten deel aan een bijeenkomst met fotograaf Tetsuro Miyazaki, Eline Schmeets, promovenda bij Studio Europa en Amber-Helena Reisig, dichter en content creator bij Studio Europa. Later in de cursus wisselden ze van gedachten met muziekjournaliste Andrea Voets, die in november ook haar voorstelling Millennial History in Maastricht opvoerde. Een van de deelnemende studenten, Polina Leonova, maakte een video met enkele hoogtepunten van de excursie:
Studenten vertellen hun eigen verhalen over Europa
Na hun bezoek aan Maastricht namen de studenten deel aan een workshop gegeven door Mick ter Reehorst, oprichter en directeur van het pan-Europese mediacollectief Are We Europe. Met zijn hulp zetten de studenten de inspiratie en observaties die ze de afgelopen weken verzamelden om in een eindproject: het vertellen van hun eigen verhalen over Europa. Verhalen die reflecteren op hun eigen houding ten opzichte van Europa; verhalen die onderwerpen aansnijden die in het bestaande discours moeten worden opgenomen en die kritisch omgaan met het idee en de identiteit van Europa.
De module werd begin december afgesloten met een intiem storytelling-evenement in het Huis van Europa in Den Haag. Willemijn de Jong, persvoorlichter namens het Europees Parlement in Nederland, verwelkomde de studenten. De verhalen tonen het vermogen van de studenten om kritisch na te denken over de notie van een ‘Verhaal van Europa’ en zich bezig te houden met historische en huidige inspanningen om dit verhaal te vertellen. Bovendien laten hun eigen verhalen zien hoe ongelooflijk divers besprekingen en voorstellingen van de Europese identiteit kunnen en misschien wel moeten zijn.
De studentenprojecten
De verhalen werden in verschillende vormen gepresenteerd, variërend van multimediaverhalen tot video. Hieronder vindt u links naar alle studentenprojecten, het resultaat van een samenwerking tussen 16 verschillende nationaliteiten:
Europa is een “relatieve ervaring” is de kernboodschap van een door Erkaiym (Kirgizië), Siddhi (India) en Gosia (Polen) geproduceerde video waarin zij door de straten van Rotterdam en Maastricht zwerven.
Europa bestaat omdat er mensen zijn die het thuis noemen, concluderen Monique (Denemarken), Nimrat (India), Minerva (Spanje) en Rea (Duitsland) in hun poëzieproject over het verhaal van Europa als “in scherven” met behoefte aan ruimte voor co-existentie.
https://readymag.com/u2891154917/4062317/
Kaja (Noorwegen), Zoe (Duitsland) en Sonya (Rusland) richten zich in een multimediaverhaal op de vraag hoe het vrouw-zijn de geschiedenis van Europa vormgeeft, waarbij zij stellen dat dergelijke verhalen eerder “worden uitgedaagd dan bevorderd”.
https://readymag.com/u4182423417/4057010/
Justine (Letland), Nini (Georgië) en Caroline (Brazilië) stellen aan het begin van hun voorstelling de provocerende vraag “waar hoor je thuis?”, om vervolgens de complexiteit van zowel Europese als niet-Europese identiteiten te ontrafelen.
Europa is een mandarijn, aldus Maxime (Frankrijk), Polina (Tsjechië/Rusland), Gauri (Nederland/India/Suriname) en Mariette (Egypte). In hun video en daaropvolgende voorstelling laten zij zien hoe Europa aan de buitenkant een harde schil heeft, schijnbaar perfect en rond, terwijl het aan de binnenkant flexibel, kneedbaar en turbulent is.
Terwijl Europees-zijn geïnstitutionaliseerd is in de vorm van paspoorten, laten Joana (Duitsland), Isabella (Colombia/Spanje) en Jade (Suriname) zien dat Europa niet noodzakelijkerwijs te vinden is in documenten, maar eerder in ontmoetingen en ervaringen.
Wilt u meer weten over de inhoud en het programma van deze cursus? Neem dan gerust contact op met Job Zomerplaag, programmamaker bij Studio Europa, voor meer informatie.
