Live vanuit het museum Beeld & Geluid in Den Haag hebben de European Press Prize en Studio Europa Maastricht, de oprichters van de European Cartoon Award, met trots de namen bekendgemaakt van de winnaar en runners-up van de editie van dit jaar.
De eerste prijs is toegekend aan de Britse cartoonist Ben Jennings, voor zijn werk dat is gepubliceerd in The Economist. De twee runners-up zijn de cartoonisten Harry Burton (Ierland) en Patrick Chappatte (Zwitserland). Eervolle vermeldingen werden toegekend aan Tjeerd Royaards (Nederland) en Víctor Solís (Mexico).
Ben Jennings’ cartoon geeft commentaar op het WK voetbal in Qatar 2022
Ben Jennings: “De bedoeling van de cartoon was om onrecht op een beknopte en indrukwekkende manier weer te geven, door middel van een houten voetbaltafel in de vorm van een doodskist, met spelers die lijken op de arbeiders die zijn omgekomen tijdens het FIFA-wereldkampioenschap voetbal 2022 in Qatar.”
Samen met de andere winnende werken werd de cartoon van Ben Jennings geselecteerd uit 16 genomineerden (zie hieronder), gekozen uit meer dan 400 inzendingen uit meer dan 29 landen, Europees en daarbuiten.
De cartoons van de twee runners-up, Harry Burton (gepubliceerd in de Ierse krant Irish Examiner) en Patrick Chappatte (gepubliceerd in de Duitse krant Der Spiegel), geven respectievelijk commentaar op de COP27 in Egypte in 2022 en de invasie in Oekraïne.
“De winnende cartoons van dit jaar gaan over universele onderwerpen. De rechten van arbeiders, het gebrek aan bereidheid van de machtigen om de klimaatcrisis te erkennen en natuurlijk de invasie van Oekraïne door Poetin. De winnende cartoon, van Ben Jennings, illustreert de toestand van de arbeiders die de WK-stadions bouwden treffend, en toont ons zowel hun nabijheid tot de dood als de onmogelijkheid om te ontsnappen aan het wrede spel waaraan ze onderworpen zijn. Dit beeld is een miljoen woorden waard.”
Emanuele Del Rosso, adjunct-directeur van de European Cartoon Award
Twee eervolle vermeldingen
De jury besloot twee eervolle vermeldingen toe te kennen, aan Tjeerd Royaards en Víctor Solís, voor cartoons gepubliceerd door Trouw en het milieu-journalistieke platform EFEVerde.
Niels Bo Bojesen, juryvoorzitter:
“Beide eervolle vermeldingen van de jury dragen de kenmerken van cartooning van kwaliteit:
Royaards schotelt ons op slinkse wijze een ogenschijnlijk idyllisch strandtafereel voor, maar nader onderzoek onthult de harde realiteit van migranten op de dodelijke golven van de Middellandse Zee – levens en reddingsvesten op drift.
Solís’ kijk op poëtische creativiteit grijpt ons bij het hart. De menselijke geest in de vorm van een kind, dat tegen alle verwachtingen in op een betere wereld aandringt. Een cartoon die tot ons spreekt op een niveau dat de meeste cartoons niet kunnen bereiken.”
Bekend gemaakt tijdens de eerste ‘Dag van de Cartoons’ van de ECA
De winnaars van de ECA 2023 zijn bekend gemaakt tijdens de prijsuitreiking in Beeld & Geluid in Den Haag. De uitreiking was onderdeel van de eerste editie van de ECA Dag van de Cartoons, een eendaags evenement geheel gewijd aan redactionele cartoons, georganiseerd met steun van de Gemeente Den Haag, het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, het museum Beeld & Geluid en Cartooning for Peace.
Jennifer Athanasiou-Prins, adjunct-directeur van de European Press Prize:
“Bij de European Press Prize staan vieren, leren en voeden centraal in alles wat we doen. Door elk jaar de beste journalistiek te vieren, brengen we het veld van de kwaliteitsjournalistiek in kaart en breiden we onze community uit. Door ruimtes te creëren waar onze community kan samenkomen om van elkaar te leren, doen we ons best om die community te voeden door journalisten en, in het geval van de ECA in het bijzonder, cartoonisten uit Europa en daarbuiten met elkaar in contact te brengen. Met de ECA Dag van de Cartoons zijn we er trots op dat we deze drie pijlers, waar we zo sterk in geloven, kunnen combineren: het vieren en verbinden van cartoonisten – het creëren van een ruimte voor hen waar waarden elkaar ontmoeten, ideeën worden gedeeld en discussie wordt aangewakkerd.”
“Cartoonisten hebben wederom hun onmisbare inzet getoond voor de vrijheid van meningsuiting. Door middel van beelden overstijgen cartoonisten grenzen en houden ze een spiegel voor en laten ons zien wat werkt en wat niet werkt in onze samenleving. Zo ook de winnende cartoon van Ben Jennings. Zijn prikkelende spotprent over de arbeidersrechten van migranten in Qatar nodigt direct uit tot debat.”
Gonny Willems, directeur van Studio Europa Maastricht
Deskundigen, activisten, kunstenaars en cartoonisten zaten samen in de zalen van Beeld & Geluid Den Haag voor workshops, panels, boekpresentaties en lezingen.
Na de prijsuitreiking werd een tentoonstelling met de 40 werken van de longlist van de ECA 2023 geopend in de grote hal en ingang van het museum. De tentoonstelling is te bezichtigen tot 3 december 2023.
De jury voor 2023
De jury voor editie 2023 bestond uit: de winnaar van de ECA 2022 Carlos Fuentes, uit Cuba, de Deense cartoonist Niels Bo Bojesen (voorzitter), de Nederlandse cartoonist Jip van den Toorn, de Franse journalist Catherine André en de Franse cartoonist en voorzitter van Cartooning for Peace Patrick Lamassoure.
De ECA 2023 shortlist and longlist
ECA 2023 shortlist
Angel Boligán (Mexico), António Antunes (Portugal), Ben Jennings (Verenigd Koninkrijk), Cláudio Antônio Gomes (Brazilië), Cristina Sampaio (Portugal), Emad Hajjaj (Jordanië), Harry Burton (Ierland), Marco De Angelis (Italië), Marilena Nardi (Italië), Mihai Gabriel Boboc (Romenië), Patrick Chappatte (Zwitserland), Plop & KanKr (Frankrijk), Raimundo Rucke Souza (Brazilië), Sinisa Pismestrovic (Oostenrijk), Tjeerd Royaards (Nederland), Víctor Solís (Mexico).
ECA 2023 longlist
Naast de bovenstaande striptekenaars op de shortlist, bevat de longlist:
Ahmad Rahma (Turkije), Darko Drljevic (Montenegro), Gabriele Corvi (Italië), Gatis Šļūka (Letland), Hajo De Reijger (Nederland), Khalid Cherradi (Marokko), Luc Vernimmen (België), Maarten Wolterink (Nederland), Max Murashko (Oekraïne), Michael Kountouris (Griekenland), Muzaffar Yulchiboev (Oezbekistan), Nahid Maghsoudi (Iran), Oleksiy Kustovsky (Oekraïne), Osama Hajjaj (Jordanië), Paolo Lombardi (Italië), Pawel Kuczynski (Polen), Petar Pismestrovic (Oostenrijk), Philippe Baumann (Zwitserland), Sanaz Bagheri (Nederland), Silvan Wegmann (Zwitserland), Silvano Mello (Brazilië), Stellina Chen (Taiwan), Thiago Lucas (Brazilië), Vladimir Kazanevsky (Oekraïne).
Over de European Cartoon Award
De European Cartoon Award is door Studio Europa Maastricht en de European Press Prize opgericht in 2019, het jaar waarin The New York Times besloot helemaal te stoppen met het plaatsen van redactionele cartoons. Wij belonen moed en kwaliteit in het tekenen van spotprenten en moedigen het gesprek over Europa en Europese integratie aan.
Kwaliteitsjournalistiek is van groot belang in een gezonde democratie en cartoonisten spelen een cruciale rol in dit systeem van checks and balances. Hun creaties fungeren als een keurmerk voor een open maatschappij: Door middel van slechts een enkele afbeelding houden ze een spiegel voor, maken verandering bespreekbaar en ontvlammen het publieke debat.
Cartoons bevragen oude en introduceren nieuwe ideeën. Echter, meer dan in andere vormen van journalistiek, ervaren spotprenten de spanning van een afnemende vrijheid van meningsuiting.
Om spotprenttekenaars aan te moedigen in hun belangrijke werk hebben wij de European Cartoon Award geïntroduceerd. De deelnemers maken kans om een bedrag van €10.000 te winnen.
