In het steeds veranderende medialandschap is objectieve en onafhankelijke journalistiek van groot belang. Door de groei van onlinemediabronnen wordt het steeds moeilijker om feitelijk nieuws te onderscheiden van ongeverifieerde informatie. Tegen deze achtergrond organiseerde Douzelage Meerssen van 5 tot 7 november 2023 het project ‘Free Press under Pressure’ (FPuP). Dit initiatief daagde meer dan 70 jongeren, afkomstig uit 19 Europese steden, uit om mediaberichten kritisch te bekijken. Tevens werden de jongeren bewust gemaakt van het belang van een onafhankelijke pers in een democratische samenleving.



Het belangrijkste doel van het project was om het kritisch denken van de deelnemers te bevorderen bij het evalueren van informatie uit nieuwsbronnen. De deelnemers werden gevraagd om te reflecteren op hun mediagebruik, na te denken over alternatieven en de objectiviteit daarvan te onderzoeken. Daarnaast ontwikkelden ze een toolkit die hulp kan bieden bij het onderscheid maken tussen onafhankelijke nieuwberichten en ongecontroleerde bronnen.
Deelnemers gingen actief aan de slag met deze doelstellingen in interactieve workshops. Hierin keken ze naar medialandschappen en de eigenaren van mediabedrijven, analyseerden ze de betrouwbaarheid van bronnen en namen ze alle kanten van een verhaal in overweging bij het bespreken van verschillende nieuwsberichten op diverse mediaplatforms. De workshops resulteerden in toolkits, bestaande uit video’s, mindmaps en checklists die gedeeld kunnen worden met andere jongeren.
Het FFuP-project werd georganiseerd door Douzelage Meerssen en medegefinancierd door het Citizens, Equality, Rights and Values (CERV)-programma van de EU. Studio Europa Maastricht speelde, samen met Fontys Pedagogiek en United Nations University-MERIT een belangrijke rol in de ontwikkeling en uitvoering van het project. Alexandra Masciantonio, postdoctoraal onderzoeker bij Studio Europa Maastricht, gaf mede vorm aan de opzet van de workshop en leidde een van de workshopgroepen. Job Zomerplaag, programmamaker bij Studio Europa Maastricht, modereerde de discussies tussen de deelnemers. De directeur van Studio Europa Maastricht, Gonny Willems, sprak de deelnemers toe in een korte toespraak, waarna ze een rondleiding kregen door de tentoonstelling over het Verdrag van Maastricht van Bart Stol, projectmanager Europees erfgoed.



Het project Free Press under Pressure is een voorbeeld van Europese samenwerkingsinitiatieven vanuit de maatschappij. Het stelde jongeren uit verschillende EU-lidstaten in staat om media-informatie kritisch te beoordelen, een toolkit te ontwikkelen voor het onderscheiden van betrouwbaar nieuws en de cruciale rol van objectieve en onafhankelijke journalistiek te begrijpen. Met het oog op de toekomst is Studio Europa Maastricht vastbesloten om projecten en initiatieven met dezelfde visie en doelstellingen als het project ‘Free Press under Pressure’ te blijven steunen.
Over Douzelage
Douzelage Meerssen maakt deel uit van het Douzelage-netwerk, een stedenbandenpartnerschap dat in 1991 werd opgericht en bestaat uit 28 steden uit EU-lidstaten en het Verenigd Koninkrijk. De missie van het netwerk is het bevorderen van culturele uitwisseling en solidariteit tussen de aangesloten steden door middel van de organisatie van evenementen en projecten.
Annigje Kruytbosch, voorzitter Douzelage Europe
“Douzelage is een samenwerkingsverband van 28 Europese steden die samenwerken aan verschillende projecten en uitwisselingen. Met onze verschillende culturele achtergronden hebben we een veilige plek kunnen creëren waar iedereen zijn mening kan geven en waar ruimte is voor diversiteit. Als Europa en de wereld meer bottom-up organisaties zouden hebben als Douzelage, dan zou polarisatie volgens ons verleden tijd zijn.
We zijn trots dat jongeren in Free Press under Pressure openlijk konden discussiëren over de gevaren van nepnieuws en vooringenomen meningen. Het project heeft geresulteerd in interessante toolkits over hoe we nieuwsberichten, waarmee we dagelijks worden overspoeld, kunnen verifiëren. Ik ben ervan overtuigd dat dit project zal leiden tot een beter bewustzijn en onderscheidingsvermogen van alle betrokkenen. Dus laten we de toolkits delen binnen onze netwerken!”
Houd de website van Douzelage Meerssen in de gaten voor updates over de toolkits.